Η οικονομία της Νέας Ζηλανδίας ήταν ιστορικά εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία και τις εξαγωγές τροφίμων. Πριν από το 1984, η γεωργία προστατεύονταν σε μεγάλο βαθμό μέσω επιδοτήσεων και στήριξης τιμών και εισοδήματος. Η προστασία οδήγησε σε στρεβλώσεις της αγοράς, υπερπαραγωγή και υποβάθμιση περιθωριακών εκτάσεων.
Οι επιδοτήσεις ενθάρρυναν μεγάλες εκτάσεις οριακής γης να τεθούν σε παραγωγή και μέχρι το 1984 πάνω από δύο εκατομμύρια εκτάρια οριακής γης καλλιεργούνταν μόνο επειδή οι επιδοτήσεις την καθιστούσαν κερδοφόρα. Η παραγωγή δεν αντιστοιχούσε πλέον στη ζήτηση καθώς η παραγωγή βάσει επιδοτήσεων εκτινάχθηκε στα ύψη. Η κυβέρνηση πλήρωσε για τη σφαγή προβάτων που δεν μπορούσαν να πουληθούν και το 1983 6.000 τόνοι πλεονάζοντος πρόβειου κρέατος μετατράπηκαν σε λίπασμα. Μέχρι το 1984, η γεωργική παραγωγή άξιζε λιγότερο από το κόστος παραγωγής και μεταποίησης της.
Το 1984, η κυβέρνηση αντιμετώπισε μια σοβαρή δημοσιονομική κρίση και εφάρμοσε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα απορρύθμισης, το οποίο περιελάμβανε επίσης την υποτίμηση και την επακόλουθη διακύμανση του δολαρίου Νέας Ζηλανδίας και την απελευθέρωση των κεφαλαιαγορών.
Ως μέρος αυτής της μεταρρύθμισης σε ολόκληρη την οικονομία, η κυβέρνηση κατήργησε όλες τις γεωργικές επιδοτήσεις (στήριξη τιμών για μαλλί, βόειο κρέας, πρόβειο κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα, στήριξη εισοδήματος, επιδοτήσεις λιπασμάτων, άρδευσης, μεταφορών και βελτίωσης γης). Εξαλείφθηκαν οι φορολογικές ελαφρύνσεις και οι δωρεάν κρατικές υπηρεσίες για τους αγρότες. Τα Συμβούλια Παραγωγών έχασαν την πρόσβαση στη προνομιακή χρηματοδότηση της Κεντρικής Τράπεζας. Οι επιδοτήσεις εγγειοβελτιωτικών δανείων, λιπασμάτων και άρδευσης και οι επιδοτούμενες πιστώσεις μειώθηκαν και τελικά
καταργήθηκαν σταδιακά μετά το 1987, όπως και η βοήθεια για τον έλεγχο των πλημμυρών, τη διατήρηση του εδάφους και των προγραμμάτων αποστράγγισης
Το 1986, η Νέα Ζηλανδία κατήργησε όλες τις επιδοτήσεις στον κλάδο της αλιείας. Η οικονομική και κοινωνική δυσπραγία που θα είχε προκληθεί από την ουσιαστικά εν μία νυκτί κατάργηση της επιδότησης μετριάστηκε από μια σημαντική αλλαγή στο καθεστώς διαχείρισης της αλιείας. Η διαχείριση βάσει δικαιωμάτων εισήχθη μαζί με ένα σύστημα μεμονωμένων μεταβιβάσιμων ποσοστώσεων (ITQ) και εξαγοράς υφιστάμενων δικαιωμάτων. Η βελτιωμένη διαχείριση του αλιευτικού τομέα παρείχε σε όσους επιθυμούσαν να παραμείνουν στον πρόσφατα μη επιδοτούμενο και επικεντρωμένο στην αποδοτικότητα αλιευτικό τομέα την ευκαιρία να το πράξουν, ενώ όσοι επιθυμούσαν να φύγουν αποζημιώθηκαν μέσω πληρωμών εξαγοράς.
Η τομεακή προσαρμογή στον τομέα της γεωργίας διήρκεσε επτά χρόνια, αλλά η κυβέρνηση στήριξε τον αγροτικό τομέα κατά τη μετάβαση με αναδιάρθρωση δανείων και πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας. Οι τιμές της αγροτικής γης μειώθηκαν κατά 60% και τα χρησιμοποιούμενα λιπάσματα κατά 50%. Περίπου το 1% των αγροτών εγκατέλειψε τη γεωργία. Ο αριθμός των προβάτων μειώθηκε απότομα από 70 εκατομμύρια το 1983 σε 40 εκατομμύρια το 2004. Μέχρι το 2007 υπήρχαν 31% λιγότερες εκμεταλλεύσεις προβάτων και βοείου κρέατος.
Μέχρι το 1995, οι τιμές της γεωργικής γης είχαν ανακάμψει στο 86% των προ της μεταρρύθμισης επιπέδων τους. Σήμερα, ο τομέας της γεωργίας είναι μεγαλύτερος από ό,τι όταν υποστηριζόταν σε μεγάλο βαθμό. Είναι πιο κερδοφόρος, αποδοτικός και καινοτόμος. Η βιομηχανία κρέατος έχει αναπτυχθεί από τη λιγότερο αποδοτική στη δεύτερη πιο αποδοτική στον κόσμο. Η απασχόληση στον κλάδο έχει πράγματι αυξηθεί. Η αγροτική οικονομία έχει διαφοροποιηθεί για να συμπεριλάβει τον τουρισμό και άλλες υπηρεσίες που έχουν κάνει τις αγροτικές κοινότητες λιγότερο ευάλωτες σε κυκλικές υφέσεις στη γεωργία. Η υποστήριξη των οργανώσεων των αγροτών και των ομάδων καταναλωτών συνέβαλε σημαντικά στην επιτυχία της μεταρρύθμισης.
Επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα
Η μεταρρύθμιση είχε θετικό αντίκτυπο στη βιοποικιλότητα με τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, τη μείωση των επιπέδων ρύπανσης στα ποτάμια και τη μείωση της καλλιέργειας περιθωριακής γης. Σταμάτησαν οι εκχερσώσεις και η υπερβόσκηση, που ήταν οι κύριες αιτίες υψηλών επιπέδων διάβρωσης του εδάφους.
Η κτηνοτροφική παραγωγή έχει πλέον ενταθεί σε καλύτερη γη παρά σε λόφους επιρρεπείς στη διάβρωση, και οι λόφοι έχουν αναδασωθεί οδηγώντας σε αύξηση της έκτασης των φυτειών κατά 50%.
Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η γεωργία στη Νέα Ζηλανδία έχει ενταθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα στον γαλακτοκομικό τομέα, γεγονός που έχει προκαλέσει εκ νέου ανησυχίες για τη ρύπανση και την απώλεια της βιοποικιλότητας.
Στον τομέα της αλιείας, ως αποτέλεσμα τόσο της κατάργησης των επιδοτήσεων όσο και της εισαγωγής του νέου καθεστώτος διαχείρισης, η διαχείριση των ιχθυαποθεμάτων έγινε πιο αποτελεσματική και σε ορισμένες περιπτώσεις ανέκαμψαν από την υπερεκμετάλλευση.
Επαναληψιμότητα
Η επιτυχία της μεταρρύθμισης της Νέας Ζηλανδίας παρέχει ενθαρρυντικά στοιχεία ότι είναι δυνατή η μεταρρύθμιση των πολιτικών σε οικονομικούς τομείς κρίσιμης σημασίας όσον αφορά τη συμβολή στο ΑΕΠ, την απασχόληση και το συνάλλαγμα. Ωστόσο, η Νέα Ζηλανδία είναι μια μικρή, απομονωμένη, σχετικά ομοιογενής, καλά μορφωμένη και εύπορη κοινωνία, πράγμα που μπορεί να βοήθησε να κερδηθή πολιτική υποστήριξη με επιχειρήματα που βασίζονται στη δημοσιονομική κρίση και την ανάγκη για βιωσιμότητα.
Πηγές: Myers and Kent (1998); ΟΟΣΑ (2006) και (2007); Ray και Blandford (2004); ΤΕΕΒ (2009); Βιτάλης (2007).
Διδάγματα
Η ύπαρξη δημοσιονομικής κρίσης απαιτούσε περικοπές στις κρατικές δαπάνες και δικαιολογούσε τη μείωση της οικονομικής στήριξης στους τομείς της γεωργίας και της αλιείας.
Η συμμετοχή των ενδιαφερομένων, γεωργών και αλιέων, στο αρχικό στάδιο της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας και στη λήψη αποφάσεων βελτιώνει σημαντικά την πιθανότητα αποδοχής και επιτυχίας.
Η κατάργηση των επιδοτήσεων πρέπει να υλοποιηθεί εντός ενός συμφωνημένου και διαφανούς χρονοδιαγράμματος. Η βεβαιότητα της μεταρρύθμισης, το εύρος και ο ρυθμός της είναι απαραίτητα για την επιτυχία. Οι γεωργοί και οι αλιείς έλαβαν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τον ρυθμό, το εύρος και το βάθος της μεταρρύθμισης.
Οι αγρότες και οι ψαράδες μπορούν να προσαρμοστούν σε χαμηλότερη στήριξη και να αυξήσουν την κερδοφορία, ιδιαίτερα εάν αυτοί και άλλοι πιστεύουν ότι η κυβέρνηση δεν θα κάνει αναστροφή της μεταρρύθμισης της πολιτικής.
Η προσαρμογή απαιτεί χρόνο. Αν και οι αγρότες και οι ψαράδες ενήργησαν γρήγορα για να βελτιώσουν την κερδοφορία στη Νέα Ζηλανδία, χρειάστηκε πολύ περισσότερος χρόνος για να επιστρέψει η οικονομική ανάπτυξη και να υποχωρήσει η ανεργία.
Κατά την περίοδο προσαρμογής, τα μέτρα κρατικής βοήθειας, αποσυνδεδεμένα από τις αποφάσεις παραγωγής, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τη στήριξη της κατανάλωσης των νοικοκυριών.
Οι αγροτικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να έχουν θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Στη Νέα Ζηλανδία, οι επιδοτήσεις ενθάρρυναν τη χρήση οριακής γης, τον υψηλό βαθμό βόσκησης και την υπερβολική χρήση λιπασμάτων. Με την κατάργηση της στήριξης, η παραγωγή έγινε πιο εκτεταμένη, η χρήση χημικών μειώθηκε και περιθωριακή γη αποσύρθηκε από την παραγωγή.
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΚΟΥΦΟΚΩΤΣΙΟ ΜΑΛΑΜΑ.ΠΗΓΗ TWITTER
